ΠΕΝΤΕ ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΠΟΥ ΜΠΟΡΕΙΣ ΝΑ ΚΑΝΕΙΣ ΜΕ ΤΟ ΔΙΑΦΡΑΓΜΑ ΤΟΥ ΦΑΚΟΥ ΣΟΥ
Το διάφραγμα του φακού σου δεν είναι απλά ένας μηχανισμός που ελέγχει την ποσότητα φωτός που καταλήγει στην φωτογραφική σου μηχανή. Στην πραγματικότητα μπορεί να κάνει πολλά περισσότερα τα οποία επηρεάζουν τόσο το τεχνικό όσο και το καλλιτεχνικό αποτέλεσμα μιας φωτογραφίας.
Σε αυτό το μάθημα φωτογραφίας τεχνικών θα εξηγήσω τα πέντε πράγματα που μπορεί να κάνει το διάφραγμα του φακού σου και πως μπορείς να τα αξιοποιήσεις άμεσα για να αναβαθμίσεις το φωτογραφικό σου επίπεδο.
Απόκτησε απόλυτο έλεγχο του φωτός
Ο μηχανισμός του διαφράγματος σου επιτρέπει να ρυθμίσεις τη ποσότητα του φωτός που καταλήγει μέσα στη μηχανή σου. Αυτό σημαίνει ότι αν η μηχανή σου δεν έχει πολύ υψηλές ταχύτητες κλείστρου, μπορείς να χρησιμοποιήσεις το διάφραγμα ώστε να περιορίσεις την ποσότητα φωτός που θα περάσει και θα καταλήξει στον σένσορα. Έτσι η φωτογραφία δεν θα βγει υπερφωτισμένη ή καμένη.
Στην περίπτωση που φωτογραφίζεις σε ένα χώρο που δεν έχει πάρα πολύ φως, μπορείς να ανοίξει το διάφραγμα σου επιτρέποντας τη φωτογραφική σου μηχανή να εκμεταλλευτεί όλο το διαθέσιμο φως που υπάρχει, στο μέγιστο δυνατό βαθμό.
Όσο χαμηλότερο είναι το νούμερο στον αριθμό διαφράγματος τόσο περισσότερο φως επιτρέπει να περάσει στη φωτογραφική σου μηχανή. Ένας λοιπόν από τους λόγους που μερικοί φακοί είναι υπερβολικά ακριβοί ή έχουν πολύ μεγαλύτερο βάρος και μέγεθος ( πχ γρήγοροι τηλεφακοί ) είναι επειδή αφήνουν να περάσει από μέσα τους πολύ μεγάλη ποσότητα φωτός.
Δάμασε το βάθους πεδίου
Το διάφραγμα μπορεί να ελέγξει το βάθος πεδίου επιτρέποντας στον φωτογράφο να δημιουργήσει εντελώς διαφορετικά εικαστικά αποτελέσματα ακόμα και αν φωτογραφίζει το ίδιο θέμα,την ίδια στιγμή, στην ίδια τοποθεσία.
Αν θέλουμε να θολώσουμε το φόντο πίσω από το θέμα μας το μόνο που έχουμε να κάνουμε είναι να δώσουμε στο διάφραγμα τη μικρότερη δυνατή τιμή που μπορεί να πάρει. Μετά πάμε κοντά στο θέμα και τραβάμε την φωτογραφία, φλουτάροντας το φόντο. Έτσι το θόλωμα του φόντου θα επιτρέψει στο θεατή να εστιαστεί προσοχή του κατευθείαν στο κεντρικό θέμα.
Στην αντίθετη περίπτωση που θέλουμε να είναι πεντακάθαρο και το φόντο αλλά και το κυρίως θέμα που είναι μπροστά μας, τότε το μόνο που έχουμε να κάνουμε είναι να ανεβάσουμε τιμή διαφράγματος ( άρα να το κλείσουμε ) πετυχαίνοντας έτσι μεγαλύτερο βάθος πεδίου. Σε απλά Ελληνικά όταν κλείνουμε το διάφραγμα “καθαρίζουμε” το φόντο.
Αν είμαστε σε ένα χώρο που έχει σχετικά λίγο φως και πρέπει να κλείσουμε το διάφραγμα για να βγει καθαρό το θέμα μας αλλά και το φόντο πίσω από αυτό, συνιστώ την χρήση τρίποδα. Αυτό επειδή κλείνοντας το διάφραγμα για να βγάλουμε καθαρό και εστιασμένο το φόντο,κόβουμε την ποσότητα του φωτός που περνάει στη φωτογραφία μηχανή. Αυτό σημαίνει πρακτικά ότι η φωτογραφική μηχανή θα χρειαστεί πολύ περισσότερο χρόνο για να καταγράψει αυτό που βλέπει, και έτσι η φωτογραφία θα βγει κουνημένη. Ο τρίποδας λύνει το πρόβλημα αυτό.
Πάρε την μέγιστη οξύτητα και λεπτομέρεια
Οι περισσότεροι προσιτοί φακοί δεν προσφέρουν την μέγιστη οξύτητα όταν το διάφραγμα είναι εντελώς ανοικτό. Για αυτό αν θέλεις να πάρεις τη μέγιστη οξύτητα και λεπτομέρεια που μπορεί να σου δώσει τόσο ο φακός σου όσο και το σώμα της μηχανής σου, πρέπει να φωτογραφίζεις με ελαφρώς κλειστό διάφραγμα.
Ποια είναι όμως η τιμή διαφράγματος που δίνει τη μέγιστη οξύτητα; Αυτό είναι κάτι το οποίο θα πρέπει να ανακαλύψεις μόνος σου. Αλλά μη φοβάσαι, η διαδικασία εξαιρετικά απλή!
Το μόνο που έχεις να κάνεις είναι να βάλεις τη φωτογραφική μηχανή σε ένα τρίποδα και να φωτογραφίζεις το ίδιο ακριβώς αντικείμενο διαδοχικά κλείνοντας το διάφραγμα σου μετά από κάθε λήψη. Έτσι όταν θα ανοίξεις όλες τις φωτογραφίες στον υπολογιστή σου θα μπορέσεις να δεις πιο διάφραγμα δίνει τη καλύτερη δυνατή οξύτητα για τον συγκεκριμένο φακό.
Όταν φωτογραφίζεις τοπία συνήθως ένα διάφραγμα με οποίο μπορείς να ξεκινήσεις για να είναι όλα πεντακάθαρα είναι το f/8 η το f/11. Προσοχή! Αν στο διάφραγμα σου δώσεις τιμή f/16 και πάνω, το πιθανότερο είναι η εικόνα να χάνει σε λεπτομέρεια και οξύτητα αντί να κερδίζει, λόγω του φαινομένου diffraction.
Πάγωσε το χρόνο
Ένα πολύ ανοιχτό διάφραγμα σε ένα φακό επιτρέπει να περάσει πολύ μεγάλη ποσότητα φωτός. Έτσι η φωτογραφική μηχανή μπορεί να πιάσει πολύ υψηλές ταχύτητες κλείστρου κάτι που σημαίνει ότι έχεις την ικανότητα να παγώσεις κινούμενα θέματα.
Αν λοιπόν θέλεις να βγάλεις φωτογραφίες το παιδί σου που τρέχει ή κάποιον αθλητή ο οποίος κινείται πολύ γρήγορα, τότε το μόνο που έχεις να κάνεις είναι να ανοίξεις πάρα πολύ το διάφραγμα σου πριν κάνεις τις λήψεις.
Αν θέλεις να πετύχεις το ακριβώς αντίθετο αποτέλεσμα, δηλαδή την καταγραφή κίνησης, τότε το μόνο που έχεις να κάνεις είναι ακριβώς το αντίθετο! Κλείσε αρκετά το διάφραγμα ώστε να περιορίσεις την ποσότητα του φωτός που περνάει μέσα τη μηχανή σου, αναγκάζοντας την να χρησιμοποιήσεις πιο αργές ταχύτητες. Αυτό θα έχει σαν αποτέλεσμα τη καταγραφή της κίνησης.
Δώσε τέλος στις κουνημένες φωτογραφίες
Οι κουνημένες φωτογραφίες οφείλονται στους μεγάλους χρόνους λήψης, και εμφανίζονται περισσότερο όταν η μηχανή είναι στα χέρια μας, και όχι σε τρίποδα.
Για να βοηθήσουμε τη μηχανή να τραβήξει πιο γρήγορα τη φωτογραφία, ελαχιστοποιώντας την περίπτωση να βγει κουνημένη, το μόνο που έχουμε να κάνουμε είναι να ανοίξουμε το διάφραγμα ούτως ώστε να εκμεταλλευτούμε όλο το διαθέσιμο φως. Αν συνδυάσουμε τη παραπάνω κίνηση με τη δυνατότητα αύξησης του ISO ( για παράδειγμα από 200 σε 400 ) τότε μπορούμε να εξασφαλίσουμε ότι η μηχανή θα χρησιμοποιήσει αρκετά γρήγορη ταχύτητα κλείστρου. Έτσι δεν θα πάρουμε κουνημένες φωτογραφίες αλλά φωτογραφίες οι οποίες θα είναι πεντακάθαρες.
Αυτές είναι λοιπόν πέντε πρακτικές χρήσεις του διαφράγματος. Ελπίζω να φάνηκαν χρήσιμες και να σε βοήθησα στο να βγάζεις καλύτερες και πιο δημιουργικές φωτογραφίες.
Δοκιμάστε τες και είμαι σίγουρος ότι θα δεις άμεση βελτίωση στο φωτογραφικό σου αποτέλεσμα, τόσο τεχνικά όσο και εικαστικά.
Α, και αν τις δοκίμασες μην διστάζεις να τις ανεβάσεις στην νέα φιλική κοινότητα μας για feedback και κριτική, κάνοντας κλικ εδώ ( link www.craftiuspro.gr/qna ).
Σχόλια